Dr. H. Pijnenborg, Radboudumc, Gynaecoloog

Bio
Hanny Pijnenborg is sinds 2004 werkzaam als gynaecoloog en richt zich op personaliseren van de zorg voor vrouwen met baarmoederkanker. Hierbij komen alle aspecten aan bod vanuit de wensen en comorbiditeit van patiënte als ook de meest recente kennis en ontwikkelingen in de oncologische zorg.
Zij heeft vele lopende projecten zowel in Nederland als internationaal

Presentatie
Baarmoederkanker is de meest voorkomende kwaadaardige afwijking van de vrouwelijke geslachtsorganen in de westerse wereld. Standaardbehandeling bestaat uit verwijdering van baarmoeder en eierstokken. Verwijdering van lymfeklieren wordt volgens de Nederlands richtlijn alleen geadviseerd bij vrouwen met graad 3 (niet-endometrioide) type baarmoederkanker. Desondanks wordt deze ingreep bij slechts de helft van deze vrouwen uitgevoerd. Uitzaaiingen in de lymfeklieren, zogenaamde lymfeklier uitzaaiingen, is een belangrijke voorspeller voor overleving. Alleen door het wegnemen van lymfeklier(weefsel) en dit onder de microscoop bekijken, kan met zekerheid worden vastgesteld of er uitzaaiingen zijn. Wanneer uitzaaiingen in de lymfklieren direct worden herkend en behandeld, kan 65% van de vrouwen worden genezen met aanvullende bestraling en/of chemotherapie bij 65%. Echter, als deze uitzaaiingen niet worden herkend of behandeld zullen de meeste vrouwen (90-95%) overlijden aan de gevolgen hiervan.
Nadelen van lymfeklierverwijdering zijn: noodzaak tot verwijzing naar een gespecialiseerd centrum, langere operatieduur met grotere kans op complicaties en op de lange termijn lymfoedeem (20%).
Volgens de Nederlandse richtlijn wordt lymfeklierverwijdering alléén geadviseerd bij vrouwen met verhoogd risico (graad 3) op lymfeklier uitzaaiingen hebben. Hoewel de kans bij graad 3 aanzienlijk hoger is op uitzaaiingen (20%), hebben vrouwen met een graad 1-2 tumor ook nog steeds een aanzienlijke kans op uitzaaiingen in de lymfklieren (8-10%). De huidige risicoselectie leidt hiermee tot onderhandeling bij graad 1-2, en overbehandeling bij graad 3. De poortwachtersklier procedure is een nieuwe manier om lymfeklier uitzaaiingen op te sporen met minder bijwerkingen. Deze ingreep wordt toenemend uitgevoerd ook in Nederland, maar vraagt extra chirurgische training. Aanvullende uitleg over de ingreep en de uitdagingen zullen worden gedeeld. Voor de kliniek geldt dat de meeste vrouwen met baarmoederkanker (85%) geen lymfeklier uitzaaiingen hebben. Daarmee is er behoefte aan een verbeterde en persoonsgerichte risico-inschatting voor lymfklier uitzaaiingen.
Binnen het Europese ENITEC netwerk (European Network for Individualized Treatment in Endometrial Carcinoma) hebben we een model ontwikkeld om de kans op lymfeklieruitzaaiingen te voorspellen met behulp van vier aanvullende kleuringen op tumorweefsel en bloedwaarden (CA-125, trombocyten). Dit model voor persoonlijke risico-inschatting (ENDORISK) wordt vanaf 2025 in de kliniek gebruikt in oncologisch netwerk in Zuid-Oost Nederland. Naar verwachting kan hiermee een meer persoonsgerichte behandeling worden ingezet die rekening houdt met het persoonlijke risico van de patiënte op uitzaaiingen, maar ook met conditie en wensen van de patiënte. Het ENDORISK model is daarmee een praktische illustratie van hoe kunstmatige intelligentie tot concrete aanpassing in de zorg kan leiden.

Tijdens de presentatie zal achtergrond informatie worden gegeven over baarmoederkanker, lymfklieruitzaaiingen en de nieuwste ontwikkelingen zowel chirurgisch als middels kunstmatige intelligentie.